Süni intellekt nədir?
Süni intellekt (Sİ) insanın zəka fəaliyyətlərini təqlid edən və maşınlar tərəfindən yerinə yetirilən bir texnologiyadır. Yəni, Sİ kompüterlərin, robotların və digər cihazların insanların düşünmə, öyrənmə, problemləri həll etmə və qərar vermə qabiliyyətlərini təqlid etməsinə imkan yaradır. Sİ müxtəlif sahələrdə istifadə olunur, məsələn, təbii dil işlənməsi (chatbotlar kimi), şəkil və səs tanınması, avtomatik sürücülük və çox daha çox.
Əsasən iki növ süni intellektdən bəhs edilə bilər:
- Dar Sİ (və ya zəif Sİ) – Bu növ süni intellekt yalnız müəyyən bir tapşırığı yerinə yetirə bilir. Məsələn, bir chatbot yalnız danışıq və məlumat vermə məqsədini güdür.
- Ümumi Sİ (və ya güclü Sİ) – Bu hələ tam inkişaf etməmiş olsa da, nəzəri olaraq hər hansı bir intellektual tapşırığı yerinə yetirə bilən bir maşın anlayışıdır. İnsan zəkanı tam şəkildə təqlid etməyə yönəlmişdir.
Süni intellekt sistemləri nümunələri
Süni intellekt (SI) sistemləri müxtəlif sahələrdə geniş tətbiq sahəsinə malikdir. Burada bəzi nümunələr var:
- Səsli köməkçilər:
- Siri, Google Assistant, Alexa və Cortana kimi tətbiqlər istifadəçilərə səsli əmrlər vasitəsilə tapşırıqlar yerinə yetirməyə kömək edir. Məsələn, məlumat sorğuları, hava proqnozları və ya ev avtomatlaşdırması.
- Tərcümə sistemləri:
- Google Translate, DeepL və ya Microsoft Translator kimi alətlər təbii dili tərcümə edərək insanlara müxtəlif dillərdə məlumatı anlamağa kömək edir.
- Şəkil tanıma və görüntü analizi:
- Face ID (iPhone), Google Lens və digər şəkil tanıma sistemləri insan üzlərini tanımaq, obyektləri müəyyən etmək və ya səhiyyə sahəsində xəstəlikləri diaqnoz etmək üçün istifadə olunur.
- Özünü idarə edən avtomobillər:
- Tesla və Waymo kimi şirkətlər özünü idarə edən avtomobillər istehsal edirlər. Bu avtomobillər SI-nin köməyi ilə müstəqil şəkildə hərəkət edə bilir, ətraf mühitdəki obyektləri tanıyır və sürücüsüz idarə olunur.
- Təklif sistemləri:
- Netflix, Amazon, Spotify kimi platformalar istifadəçilərin davranışlarına əsaslanaraq onlara film, məhsul və ya musiqi təklif edir.
- Sağlamlıq sektoru:
- IBM Watson Health və digər SI sistemləri, xəstəlikləri diaqnoz etmək, tibbi şəkilləri analiz etmək və müalicə yollarını təklif etmək üçün istifadə edilir.
- İnsan resursları və işə qəbul:
- Şirkətlər AI əsasında işə qəbul proqramlarından istifadə edərək namizədləri qiymətləndirir və ən uyğun olanları seçir.
- Chatbotlar və müştəri xidməti:
- ChatGPT və digər chatbotlar müştərilərə suallara cavab vermək, məsləhət vermək və ya xidmətlər barədə məlumat təqdim etmək üçün istifadə olunur.
Bu nümunələr yalnız bir neçə sahədir; Süni intellektin tətbiq olunduğu çox sayda digər sahə də mövcuddur.